ความรู้เรื่องคอมพิวเตอร์

ตอบ ไม่ไหวกับคำถามว่าติดตั้งยังไง? ลบวินโดว์ออกหรือเปล่า? แล้วงานเก่าของเราล่ะ... อีกนานับประการต่อคำถาม เพื่อส่งเสริมให้มีการใช้งานกันมากๆ ก็เลยต้องเอามาตอบตรงนี้ให้หายข้องใจกันเสียที
การ ติดตั้ง Ubuntu ลงในเครื่องคอมพิวเตอร์ของเรานั้น เพื่อไม่ให้กระทบกับงานหรือไฟล์อื่นๆ ที่มีอยู่เดิม หรือเพื่อสร้างความมั่นใจก่อนการตัดสินใจนั้นมี 3 ทางเลือกเลย แต่ก่อนที่จะทำการติดตั้งก็ไปหาแผ่นซีดี/ดีวีดีสำหรับติดตั้งมาก่อน จะขอจากเว็บไซต์ จะซื้อราคาถูกๆ จากผู้ให้บริการสำเนา หรือจะดาวน์โหลดก็ว่ากันไป แต่แนะนำว่า ไปดาวน์โหลดเวอร์ชั่นที่ทำมาให้คนไทยใช้งานกัน จากชุมชนของคนรักอูบุนตู (www.ubuntuclub.com) ดีกว่านะ เสร็จแล้วจะเขียนลงซีดี/ดีวีดีก็เลือกเอา แล้วแต่ขนาดไฟล์ที่โหลดมา แนะนำติดตั้งผ่าน USB ง่ายและเร็ว และยังไม่เปลืองด้วย (คลิกไปอ่าน) หรือจะสั่งซื้อราคาถูกๆ จากคลับอูบุนตูคลิกเลย
วิธีการติดตั้งนี้ใช้ได้กับ Ubuntu ทุกสายพันธุ์ เวอร์ชั่นเก่า-ใหม่ รวมทั้ง Suriyan ที่ดาวน์โหลดมาจาก Sipa และ Ubuntu จากเว็บไซต์ต้นฉบับของโครงการเลยทีเดียว ตัวอย่างต่อไปนี้ใช้ Ubuntu 9.12 PE (DVD) ผ่านทาง USB Drive
เมื่อทุกอย่างพร้อม (คน แผ่นซอฟท์แวร์ เครื่องคอมพิวเตอร์ แนะนำถ้ามีข้อมูลสำคัญสำรองไว้หน่อยกันพลาด) พร้อมแล้วมาดูวิธีการติดตั้งกันเลย สำหรับทางเลือก 3 วิธีมีดังนี้

• ใช้งานแบบ LiveCD, LiveDVD หรือ Live USB ไม่ต้องติดตั้งแค่บูตจากซีดี ดีวีดี หรือ USB Drive แล้วทดลองใช้งานดูชอบหรือไม่ชอบอย่างไร (และยังเป็นการทดสอบว่า เครื่องเราติดตั้งน้องอุ๊บุนตูได้ไหม? ถ้าเจอภาพแจ่มๆ แบบด้านล่างก็มั่นใจได้เลยว่าติดตั้งได้แน่ๆ)
• ลองแล้วชอบใจจัง จะติดตั้งเลยก็มีสองทางเลือกคือ เลือกติดตั้งคู่ขนานกับระบบปฏิบัติการเดิม (น้องอุ๊และน้องวิน) ใช้งาน 2 ระบบ โดยอาศัยพื้นที่ว่างๆ บนฮาร์ดดิสก์ประมาณ 3-5GB เท่านั้น แต่แบ่งไว้มากกว่านี้เถอะ จะได้อัพเดทใช้งานได้หลายๆ แบบสมใจนึก
• และทางเลือกที่สามติดตั้งแบบ Single OS เดี่ยวๆ เลย แบบนี้สำหรับคนตกลงปลงใจแน่นอนแล้ว ใช้งานได้อย่างมั่นใจ จะรักน้องอุ๊ตลอดไป...

Live CD/DVD/USB

ก็แค่ทำการตั้งลำดับการบูตของเครื่องคอมพิวเตอร์ของเรา ให้เป็นบูตด้วย CD/DVD หรือ USB Drive ซึ่งตัวหลังนี่ในเมนบอร์ดรุ่นใหม่ๆ มักจะรองรับกันทุกยี่ห้อแล้ว ด้วยการสังเกตว่ากดปุ่มใดระหว่างการรีสตาร์ทเครื่องจึงจะมีเมนูเลือกการบูต (Select Boot Menu ดูให้ทัน กดให้ทันตอนจอดำๆ) เช่น F2, F9, F10, F12 ก็จะเข้าสู่หน้าจอเลือกการบูตได้ รอสักพักหลังการบูตเสร็จสิ้น คุณจะพบกับสัญญลักษณ์ของอุบุนตูและจะเห็นหน้าจอสวยๆ ดังภาพล่าง

ในบางเมนบอร์ดอาจจะมีให้เลือกบูตจาก USB Disk Drive, USB Floppy แต่ทำยังไงก็บูตไม่ได้สักที ในกรณีเช่นนี้ให้สังเกตที่ตัวเลือกหัวข้อ HDD มีเคื่องหมายบวกนำหน้า ให้เลื่อนลูกศรไปทับบน +HDD แล้วกด Enter จะพบรายการฮาร์ดดิสก์และหนึ่งในนั้นจะมีชื่อของ USB Drive ของเราอยู่เลือกเลยก็จะเข้าสู่อุบุนตูได้ทันที

ก็ลองใช้งานได้เลย ทดสอบการเชื่อมต่อเครือข่าย (เท่าที่ทดสอบมาจากเครื่องหลายๆ รุ่นพบว่าใช้งานได้ทั้งแบบมีสายและไร้สายทันทีนะครับ ถ้าใช้ Chip ท้องตลาดทั่วไป) ลองใช้งานซอฟท์แวร์ต่างๆ ที่มี สร้างความคุ้นเคย พิมพ์งาน จัดเก็บงานหรือแก้ไขงานเดิมได้ (ใน Ubuntu 9.12 PE DVD มีคู่มือการใช้งานโปรแกรมต่างๆ มาให้ด้วยแล้วในเมนู Applications/Office > Thai E-Book อ่านทำความเข้าใจไปพร้อมๆ กันได้เลย) แบบนี้ไม่เสี่ยงต่อความเสียหายของระบบปฏิบัติการเดิม แต่อาจจะไม่ได้คุณสมบัติใหม่ๆ เพราะอัพเดทไม่ได้ ปิดเครื่องบูตใหม่ก็กลับมาเหมือนเดิม เมื่อชอบใจอยากลองแต่ยังไม่อยากทิ้งระบบปฏิบัติการเดิมก็ติดตั้งได้เลย (สังเกตจะมีไอค่อนบนหน้าจอตรงเมาส์ชี้ Install Ubuntu 9.10) ก็คลิก ติดตั้งได้เลย

การติดตั้ง Dual Boot & Single Boot

การติดตั้งในแบบที่ 2 และ 3 เหมือนกันนะครับ เลยจะใช้การอธิบายร่วมกันไปเลย หลังจากติดตั้งด้วยการคลิกที่ปุ่มไอค่อน Install Ubuntu 9.10 จะพบกับหน้าต่างดังภาพล่าง

• เลือกภาษาในการติดตั้งจะเป็นภาษาอังกฤษ หรือภาษาไทย ก็ตามใจนะครับ ค่าปริยายคือ ภาษาไทย คลิกที่ปุ่มถัดไปเลยทันที

• ให้เลือกภูมิภาคเอเชีย โซนเวลาเป็น ไทย (+7GMT Bangkok, Hanoi, Jarkata) คลิกที่ปุ่มถัดไปได้เลย

• เลือกแป้นพิมพ์ ตัวเลือกจะเป็น Thailand อาจจะลองพิมพ์ดูในช่องด้านล่างได้ สลับภาษาด้วยปุ่ม Alt+Shift พอใจแล้วคลิก ที่ปุ่มถัดไป

• ตรวจพบว่ามีไดรว์ USB ของเราอยู่จะเอาออกไหม? ไม่ต้องก็ได้จำไว้ว่ามันชื่อ /dev/sdd อย่าไปฟอร์แมตมันเข้าล่ะ หรือจะตอบใช่ก็ได้ไม่มีผลอะไร เข้าสู่ขั้นตอนต่อไปได้เลย (ถ้าใช้ CD/DVD ไม่มีถามนะครับ)

• ขั้นตอนสำคัญล่ะ ถ้าจะติดตั้งคู่ขนานกับระบบปฏิบัติการเดิมเลือกติดตั้งคู่ขนานกัน ระบบจะควานหาไดรว์ที่มีพื้นที่ว่างเพียงพอและติดตั้งให้อัตโนมัติ (ใช้พื้นที่ประมาณ 3GB) อาจจะไม่ใช่ไดรว์ C:, D: ตามที่เราต้องการ
• แต่ผมเลือกแบบกำหนดพาร์ทิชั่นเอง (ขั้นสูง) ซึ่งได้เตรียมพื้นที่ฟรีไว้ก่อนหน้าแล้วหนึ่งพาร์ทิชั่น ขนาดประมาณ 50GB และได้ทดลองติดตั้งสุริยันไปก่อนหน้านี้ คราวนี้จะลบ Suriyan ออกไปในแถบสีน้ำตาลนั่นเอง คลิกปุ่มถัดไป

• ในกรอบสีแดงนั่นคือพื้นที่ฮาร์ดดิสก์ที่ได้ติดตั้ง Suriyan ไว้จะมี 2 พาร์ทิชั่นคือพื้นที่ Swap และพื้นที่ไฟล์ระบบ ถ้าติดตั้งใหม่ทั้งสองส่วนนี้จะเป็นพื้นที่ว่าง (แบ่งไว้ไม่ต้องฟอร์แมต) เราจะต้องทำการลบพาร์ทิชั่นทั้งสองนี้ทิ้งไปให้เป็นพื้นที่ว่าง

• เลือกพาร์ทิชั่นของลินุกส์และทำการลบออกไป ในภาพเลือกพื้นที่ Swap ขนาด 2048 MB ออกไปก่อน กดปุ่ม Delete 

• จะได้พื้นที่ว่างขนาด 2 GB เลือกพาร์ทิชั่น System ที่เป็น ext4 คลิกปุ่ม Delete อีกครั้งเพื่อลบพาร์ทิชั่นนี้

• ได้พื้นที่ว่างขนาด 50GB มาพร้อมใช้งานแล้ว คลิกที่พื้นที่ว่างกดปุ่ม Add เพื่อสร้างพาร์ทิชั่นกันเลย เราจะสร้างพื้นที่ Swap ก่อนโดยปกติจะสร้างไว้ที่ 2 เท่าของแรมที่มีอยู่น้อยๆ ในเครื่อง

• ในตัวอย่างผมสร้างขนาด 2GB เพราะแรมในเครื่องมีเยอะ 4GB เลยไม่จำเป็นต้องมากนัก และเลือกใช้เป็นพื้นที่สลับ (ถ้าเมนูภาษาอังกฤษจะเป็น Swap นะครับ) คลิกที่ปุ่มตกลง

• สร้างพาร์ทิชั่นในส่วนที่เหลือพื้นที่ทั้งหมด (ตามภาพเลย) เลือกระบบแฟ้มเป็น journaling ext4 กำหนดตำแหน่งเมาท์เป็น Root (/) แล้วคลิกปุ่มตกลง

• ระบบจะอ่านพื้นที่ฮาร์ดดิสก์ที่เรากำหนดขึ้นและรายงานผลให้ทราบ ก่อนดำเนินการขั้นต่อไป

• รายงานพื้นที่ทั้งหมดให้ทราบ คลิกปุ่มถัดไปเพื่อการกำหนดค่าต่างๆ กันได้เลย

• เนื่องจากพื้นที่ที่เราจัดการในครั้งนี้ผมใช้ขนาดเท่ากับที่เคยติดตั้ง Suriyan ระบบจึงแจ้งเตือนว่า ข้อมูลทั้งหลายที่เคยมีใน /dev/sda6 จะถูกลบทิ้งนะ สำคัญไหม? สำรองข้อมูลหรือยัง? ถ้ามั่นใจก็ดำเนินการต่อไปได้เลย

• กำหนดค่าของระบบที่จะติดตั้งใหม่ชื่อผู้ใช้งาน (คนแรก จะมีสถานะเทียบเท่าผู้ดูแลระบบ) กำหนดชื่อในการล็อกอินเข้าระบบ (ปกติจะใช้ชื่อเดียวกันแต่ตัวอักษรตัวเล็ก) พิมพ์รหัสผ่านให้ตรงกันทั้งสองช่อง (ควรมีความยาวมากกว่า 6 ตัวอักษร) ชื่อของเครื่องคอมพิวเตอร์เปลี่ยนได้ และกำหนดการเข้าสู่ระบบ (ผมใช้แบบล็อกอินอัตโนมัติ) แต่ถ้าอยากให้เท่ห์ แบบมีผู้ใช้หลายคนก็เลือกหัวข้อที่สอง ส่วนหัวข้อที่สามนี่ความมั่นคงสูงสุด เพราะมีการเข้ารหัสโฟลเดอร์ส่วนตัวของเราด้วย เรียกว่าล็อกอินด้วยชื่ออะไร ผู้นั้นจะมีสิทธิในโฮมโฟลเดอร์ของตนเอง คนอื่นเปิดดูก็ไม่ได้ คลิกปุ่มถัดไป

• ระบบตรวจสอบพบว่ามีระบบปฏิบัติการอื่นติดตั้งอยู่ และมีบัญชีชื่อผู้ใช้งานในระบบนั้น เราจะนำเอาชื่อผู้ใช้นั้นมาใช้งานในอุบุนตูหรือไม่ (เลือกเอาเองครับ สำหรับผมไม่) คลิกที่ปุ่มถัดไป

• สรุปข้อมูลทั้งหมดก่อนดำเนินการติดตั้ง เมื่อพร้อมแล้วจะรออะไรอีก คลิกที่ปุ่มติดตั้งได้เลย

• ทำการฟอร์แมตพาร์ทิชั่น และจัดการทำสำเนาไฟล์ต่างๆ ลงให้ถูกที่ถูกทาง นั่งรอไปด้วยใจระทึก...

• ในขั้นตอนติดตั้งก็อ่านหน้าจอไปเพลินๆ เขามีอะไรดีบ้าง รอจนกระทั่งเสร็จสิ้น ระบบจะแจ้งเตือนว่าเสร็จสิ้นแล้วจะบูตเครื่องใหม่ หรือจะทดลองเล่นบน Live Ubuntu ต่อ เลือก เริ่มใหม่ดูผลดีกว่านะ

• ระบบจะแจ้งเตือนอีกครั้งให้เอาแผ่น CD/DVD ออกจากเครื่อง (มันดีดถาดซีดีออกมาเองเลยล่ะ แต่ผมใช้ USB Drive นี่ ก็ถอดออกเลย) แล้วเคาะคีย์บอร์ดที่แป้น Enter เพื่อเข้าสู่ระบบใหม่ เพื่อพบกับ....

เป็นอันเรียบร้อยนะครับ ส่วนรายละเอียดการปรับแต่งต่างๆ ก็อ่านจากเรื่องเดิมที่ติดตั้งในโน้ตบุ๊คตัวเก่งของผมนั่นแล รวมทั้งหาความรู้เพิ่มเติมจาก Forum.Ubuntuclub.com นะครับ